பக்த கானோபாத்திரை (பாண்டுரங்கனோடு ஐக்கியமான பரம பாகவதையின் அற்புத வரலாறு):

15ஆம் நூற்றாண்டில், மஹாராஷ்ட்ரா மாநிலத்தில், பண்டரிபுரத்திற்கு 25 கி.மீ தொலைவில் அமைந்துள்ள மங்களபட நகரில் (தற்கால வழக்கில் மங்கள்வேதா) தோன்றிய ஞானச் செல்வி கானோபாத்திரை. இவரின் தாயார் சியாமா ஆலயங்களிலும், அரசவையிலும் பக்திப் பாடல்களை இனிமையாகப் பாடியாடும் பண்பினர். கானோபாத்திரை சிறு பிராயம் முதலே பாண்டுரங்கப் பெருமானிடம் அதீத பக்தியும், ஈடுபாடும் கொண்டிருக்கின்றாள். பக்த மீராவைப் போலவே பண்டரிபுர தெய்வத்தைத் தன் கணவனாக வரித்து அன்பு செய்து வருகின்றாள்.  

மங்கைப் பருவமெய்தும் கானோவின் ஆடலையும், கீர்த்தனைப் பாடல்களையும்  கண்டோரும் கேட்டோரும் வியக்கின்றனர், கானோவின் சுந்தர வதனத்தையும், கலைத்திறனையும் கேள்வியுறும் அப்பகுதி அரசன் கானோவை அடைய விரும்புகின்றான். கானோவின் அன்னை மூலமாகத் தன் விருப்பத்தைத் தெரிவிக்கின்றான். கானோவோ 'அம்மா! பேரின்பம் பெற்றுத் தரும் பாண்டுரங்கனின் திருவடிகளைத் தவிர்த்துப் பிறிதொரு சிந்தனை எனக்கில்லை' என்று உறுதியோடு பகன்று அவ்வழி வரும் சில யாத்ரீகர்களோடுப் பண்டரிபுரம் சென்றடைகின்றாள்.

பாண்டுரங்கப் பெருமானின் திவ்ய தரிசனத்தில் தன்னிலை மறந்து ஆடுகின்றாள்; அகம் குழைந்து அழுது தொழுகின்றாள்; தம்புரா மீட்டி; சிப்ளா கட்டையால் தாளமிட்டுத் தன்னுடைய அற்புதப் பாடல்களால் அங்குள்ள அடியவர்கள் யாவரையும் மகிழ்விக்கின்றாள். சில நாட்களில் விவரமறிந்து அவ்விடம் வரும் அரசனின் ஏவலர் ஆலயத்துள் நுழைந்துக் கானோவிடம் 'தேவி! அரசர் தங்களை அவசியம் உடன் அழைத்து வரச் சொல்லி ஆணையிட்டுள்ளார்' என்று கூறுகின்றனர், உளம் கலங்கிய நிலையில் கானோ கருவறைக்குள்  செல்கின்றாள். 

'பாண்டுரங்கா! அடியவர்க்கு எளி வந்து அருளும் கருணைக் கடலே! இனியும் இந்த அபலையைச் சோதிக்காது உம்முடன் இணைத்துக் கொள்வாய் ஐயனே!' என்று உளமுருகி அழுது தொழுகின்றாள், கண நேரத்தில் பெருஞ்சோதியொன்று அங்கு தோன்றிக் கானோவின் ஆன்மாவைத் தன்னுள் ஐக்கியப் படுத்திக் கொள்கின்றது. அங்கிருந்த அர்ச்சகர்கள் யாவரும் இவ்வதிசயத்தினைத் தரிசித்து வியக்கின்றனர், கானோவின் திவ்ய உடலை ஆலய வளாகத்தினுள்ளே புதைக்கின்றனர், மறுகணமே விருட்சமொன்று அவ்விடத்தே தோன்றி வளர்வது கண்டு ஆச்சரியம் அடைகின்றனர், முத்திப் பேறு பெற்றுள்ள கானோபாத்திரை அடியவர்களை பக்தி வழி நடத்த மீண்டும் விருட்சமாய் வளர்ந்து வந்துள்ளாள் என்றுணர்ந்துப் பணிகின்றனர். 

பண்டரிபுர ஆலயம் செல்லும் அன்பர்கள் இன்றும் ஆலய வளாகத்தில், விருட்சமாய் வளர்ந்துள்ள பரம பாகவதையான கானோபாத்திரையைத் தரிசிக்கலாம்.  இம்மரம் அமைந்துள்ள கோபுர வாயிலை அடியவர்கள் கானோபாத்திரை வாயில் என்று போற்றி மகிழ்கின்றனர்.