சமர்த்த ராமதாசர் (பண்டரிபுரத்தில் பெற்ற இராம தரிசனம்):

சமர்த்த ராமதாசர் வனத்தில் சீடரொருவருடன் தங்கியிருந்த சமயத்தில் அடியவர்கள் பலர் நாமதேவரின் அபங்கங்களைப் பாடியாடியவாறே பண்டரிபுர ஷேத்திரத்திற்கு சென்று கொண்டிருப்பதைக் காண்கின்றார். 'எந்நேரமும் இராம நாம தியானத்திலிருக்கும் நமக்கெதற்கு பண்டரிபுர தரிசனம்?' என்றெண்ணுகின்றார். பண்டரிநாதர் அப்படி எல்லாம் இருக்க விட்டு விடுவாரா என்ன? அந்தணரொருவரின் வடிவில் தாசரிடம் சென்று பண்டரிபுர தலத்தின் மேன்மையினைப் பலவாறு எடுத்துரைக்கின்றார். தாசர் 'உங்கள் பாண்டுரங்கன் எமக்கு ஸ்ரீராமராக காட்சி தருவதாக இருந்தால் யாம் வருவோம்' என்றுரைக்க, அந்தணரும் அவ்வாறே தருவார், தாம் உடனே புறப்படுங்கள்' என்று உறுதி கூறி தாசரை அழைத்துச் செல்கின்றார்.  

பண்டரிபுர எல்லைக்குள் பிரவேசித்ததும் இனம் புரியாதவொரு உணர்வு தோன்றுகின்றது தாசருக்கு, தன்னிலை மறந்து 'பண்டரிநாதா! விட்டலா!!' என்கின்றார். ஸ்ரீவைகுந்தம் போல் சிறப்புற்று விளங்கும் பண்டரிபுரத்தினைத் தரிசித்து வியக்கின்றார். சந்திரபாகா நதியில் நீராடித் திருமண் தரித்து ஆலயத்திற்குள் செல்கின்றார். கருவறையில் திருஇடையில் திருக்கரங்களை வைத்து ஆனந்தத் திருக்கோலத்தில் எழுந்தருளி இருக்கும் பாண்டுரங்கனையும் ருக்மிணிப் பிராட்டியாரையும் அகம் குழைந்து சேவிக்கின்றார்; உச்சி கூப்பிய கையினராய் 'பாண்டுரங்கா! கருணைக் கடலே! அடியேனுக்கு பட்டாபிஷேக இராமராக திருக்காட்சி தந்து அருள்வாய் ஐயனே' என்று வேண்டிப் பணிகின்றார்.  

கருவறையில் பேரொளிப் பிரகாசமொன்று தோன்றுகின்றது. பண்டரிநாதர் தரிசனம் மறைந்து 'சீதா தேவி; லக்ஷ்மணன்; அனுமன் சமேதராய் ஸ்ரீராமச்சந்திர மூர்த்தியின் ஆனந்தத் திருக்கோலத்தைக் கண்ணார தரிசிக்கின்றார், ஆடிப்பாடித் தொழுது மகிழ்கின்றார் (தொண்டர்தம் பெருமை சொல்லவும் பெரிதே)!!.